Έλυσε ο Νεύτωνας πράγματι τα παράδοξα του Ζήνωνα;
20-7-2012
Τα Ζηνώνεια παράδοξα επινοήθηκαν από τον Ζήνωνα πριν από 2500 χρόνια. Πολλοί διανοητές ασχολήθηκαν μ’ αυτά ανεπιτυχώς. Οι φυσικοί, εντούτοις, είναι πεπεισμένοι, πως αυτά τα αρχαία προβλήματα έχουν επιλυθεί από τον Newton με εξαιρετικό τρόπο μέσα από τον απειροστικό λογισμό του. (Αυτή η μαθηματική μέθοδος εξακολουθεί μάλιστα να αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα μαθηματικά εργαλεία της φυσικής επιστήμης.)
Μερικές ερωτήσεις σ’ αυτό το σημείο θα βοηθήσουν σίγουρα να φωτιστούν κάπως οι ιδιομορφίες των Ζηνώνειων παραδόξων, αλλά και το προβληματικό μοντέλο εργασίας των φυσικών επιστημόνων:
a—-Εάν ήταν η πεποίθηση των φυσικών σωστή, πως ο Newton έλυσε πράγματι τα Ζηνώνεια παράδοξα, θα υπήρχε τότε λόγος, αυτά να εξακολουθούν να αποκαλούνται «παράδοξα»;
b—-Δεν θα έπρεπε, λογικά, έκτοτε οι διανοητές παγκοσμίως να έχουν συμφωνήσει, ότι αυτό το πρόβλημα δεν υφίσταται πλέον;
c—-Οι φυσικοί δικαιούνται, βεβαίως να… πιστεύουν στην λύση των Ζηνώνειων παραδόξων από τον Newton – όπως άλλωστε… πιστεύουν στην αξία διαφόρων άλλων μη αποδείξιμων αξιωμάτων. (Η ίδια ελευθερία πίστης σε κάποιο αυθαίρετο θρησκευτικό δόγμα ισχύει, άλλωστε, και στις περισσότερες χώρες του κόσμου μας. Βοηθάει, όμως, η πίστη στην ανεύρεση της βαθιάς αλήθειας;)
d—-Γιατί εξακολουθούν, παρ’ όλα αυτά, να εμφανίζονται κάθε τόσο διανοητές οι οποίοι ασχολούνται μ’ αυτά τα αρχαία προβλήματα;
e—-Δεν σημαίνει η ελληνική λέξη «παράδοξο» κάτι, που είναι φαινομενικά ή πραγματικά αντιφατικό, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι (αντιφατικό);
f—-.Είναι, ωστόσο, δυνατόν, να είναι κάτι μόνο… φαινομενικά αντιφατικό, χωρίς στην πραγματικότητα να συμβαίνει αυτό αληθινά;
g—-Μπορεί να αποκλείσει κανείς αυτή την πιθανότητα;
h—-Δεν θα σήμαινε, πως μπορεί μεν κάτι να φαίνεται πως είναι αντιφατικό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι;
i—-Δεν είναι ακριβώς αυτή η αντιφατικότητα η αιτία, που πρόκειται για ένα μη επιλύσιμο πρόβλημα;
j—-Δεν είναι επί παραδείγματι ο ισχυρισμός του Ζήνωνα αντιφατικός, πως στον κόσμο μας δεν υπάρχει κίνηση;
k—-Δεν αντίκειται αυτός, στις καθημερινές ανθρώπινες εμπειρίες;
l—-.Δεν θα ήταν, επομένως, λογικό, να συμπεράνει κανείς, πως η επινόηση του διαφορικού λογισμού από τον Newton ήταν η σωστή απάντηση στις θέσεις του Ζήνωνα; (Ο Newton αποφάνθηκε – και η φήμη του εγγυάται – προφανώς – για την αξία της απόφανσής του, ότι το βέλος θα φτάσει αυτονόητα στον στόχο του. Διότι η διανυόμενη απόσταση είναι απλούστατα συγκεκριμένη και η ανθρώπινη εμπειρία διδάσκει, πως κάθε βέλος φτάνει στον στόχο του – πράγμα που είναι… αυταπόδεικτο. Αμφιβάλλει μήπως κανείς; Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλοί έξυπνοι εγκέφαλοι, οι οποίοι υιοθετούν την άποψη του Newton και μάλιστα διασκεδάζουν με τις απόψεις των Ελεατών. Θα πρέπει, ωστόσο, να δείξει κανείς λίγη κατανόηση. Πώς να φανταστούν εκείνη την μακρινή εποχή το εύρημα των οριακών τιμών;)
m—.Θα τολμούσε να ισχυριστεί κανείς, πως μια ιδιοφυία σαν τον Newton θα γνώριζε αυτονόητα ποιο ήταν το σωστό και πως θα μπορούσε κανείς να επαναπαυτεί τυφλά σ’ αυτόν και στο έργο του;
n—-Θα ήταν, λοιπόν, επιτρεπτό, να αμφιβάλλει κανείς για την ευθυκρισία του; (Ας μη ξεχνάμε, πως δεν μιλάμε για οποιονδήποτε αλλά για τον Newton.)
o—-Δεν θεωρούνταν, όμως, η φυσική του επί δύο αιώνες σαν ένα πνευματικό κόσμημα, ενώ σήμερα την ονομάζουν τιμητικά «κλασική» – δηλαδή ξεπερασμένη -, ακριβώς όπως θεωρείται η αρχαιοελληνική εποχή ξεπερασμένη από την μοντέρνα σημερινή; Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν μπορούν να συγκριθούν αυτές οι δύο εποχές, διότι είναι ασύμβατες: Στην αρχαιοελληνική εποχή μεσουρανούσε το πνεύμα και συνεπώς η λογική άρα η ποιότητα, ενώ στην σημερινή βασιλεύει η ύλη και συνεπώς το πείραμα και η ποσότητα. Πρόκειται για λεπτές αποχρώσεις, που όμως κάνουν την διαφορά.
p—-Είναι, αλήθεια, σωστό, να θεωρεί κανείς εξέχουσες μορφές όπως π.χ. τους Newton και Einstein εξέχουσες διάνοιες, βασιζόμενος τυφλά στην κρίση συναδέλφων τους, οι οποίοι είναι επίσης διακεκριμένοι στον τομέα τους και γι’ αυτό (υποτίθεται) οι μόνοι αρμόδιοι να εκφέρουν άποψη; (Μια κοσμολογική εργασία η οποία π.χ. αδιαφορεί για την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας απορρίπτεται αμέσως από τους εκδότες των διαφόρων περιοδικών της φυσικής – οι οποίοι, προφανώς – είναι επώνυμοι φυσικοί. Κρύβεται πίσω απ’ αυτό λογική;)
q—-Πώς θα μπορούσε κάποια αντικειμενικά σωστή αλλά ριζικά αλλιώτικη και γι' αυτό αρχικά δυσνόητη εργασία, να έχει την ευκαιρία να συζητηθεί και ερευνηθεί, όταν αυτή απορρίπτεται εκ προοιμίου λόγω απόκλισης από τα καθιερωμένα;
r—-,Δεν θα ήταν για τον κάθε φυσικό σκόπιμο, το έργο ακόμα και τέτοιων κολοσσών να το εξετάζει κανείς δεόντως και μάλιστα προ πάντων με λογικό τρόπο, πριν το αποδεχτεί;